Jaren geleden kwam het hard aan voor ons in Engeland, toen het land besloot bij de EU te gaan. Melk werd ineens verschrikkelijk duur. Buitenlanders kwamen regelmatig naar het eiland waar wij in vrede ‘los van de wereld’ leefden. Voor die bezoekers waren boeken, platen, behangpapier en verf spotgoedkoop. Voor ons waren het doodnormale en haalbare prijzen.
Dankzij Tatcher kwam er uiteindelijk beterschap in onze koopkracht, ook al had zij enkele zeer onpopulaire maatregelen moeten treffen, zoals het sluiten van de mijnen. Eigenlijk had zij enkele rendabele mijnen toch beter kunnen openhouden en zou dit een zekere vorm van eigen energie levering hebben kunnen verzekeren.
Vandaag lijken wij terug te gaan naar pre-Tatcheriaanse tijden, waarbij de lonen van de gewone man niet in verhouding staan tot die van de hogere klasse en tot de consumptieprijzen.Maar toch valt hierbij aan te merken dat als men in de jaren vijftig met één muntstuk naar een winkel was gegaan, men een groter aantal artikelen had kunnen kopen dan nu het geval is, hetgeen erop wijst dat de munt in de jaren vijftig een grotere koopkracht had.
Die prijzen van levensnoodzakelijke middelen zijn namelijk de pan uitgerezen, terwijl de inkomens niet evenredig omhoog zijn gegaan. Meerdere mensen, ook van de middenklasse, krijgen het alsmaar moeilijker om in hun eigen levensonderhoud te voorzien. De koopkracht is de laatste maanden enorm gedaald, dit niet bepaald door de waardevermindering van het geld, maar door een toenemende schaarste van producten, alsook, volgens mij, door een angst rond de toestand in Oekraïne en de energiecrisis.
De huurprijzen waren vroeger ook al erbarmelijk hoog. Dit heeft mij in de jaren tachtig met mijn vrouw doen uitwijken naar België; waar ik toen voor een huis met eigen badkamer, twee toiletten, drie slaapkamers en een bureau, met verder een eigen leefkamer, alsook een garage en een tuin, minder betaalde dan mijn kamer in London, waar ik badkamer, toilet en living met anderen moest delen. Eigenlijk zou men dus kunnen zeggen dat ik een economische vluchteling ben, die hier werk had aanvaard dat beter betaalde dan in Groot-Brittannië. Toch zulk een economische migratie was niets nieuw, en begint zich zelfs vanuit België naar Nederland ook voor te doen. In Nederland worstelt men met een hoog tekort aan dokters, verplegend en onderwijzend personeel, dit volgens vele Nederlandse analisten, door een te lage vergoeding en onvoldoende respect voor die werklui, maar meerdere Belgen worden toch aangetrokken door het hoger loon en betere werkvoorwaarden (uren) bij de noorderburen.
Ook nu zien wij in Engeland, dokters, verplegers en onderwijzers met het enorme dilemma zitten, dat zij in eigen land onvoldoende verdienen om een degelijke en/of eigen woning te verwerven en gelokt worden door betere verloning op het vaste land. In London heeft vorig jaar (eindelijk – na stakingen) de regering wel sociale woningen voor het medisch personeel voorzien.
Vandaag worden de Britten geconfronteerd met alsmaar hoger wordende prijzen. Voedingswaren, maar ook energiekosten, zwieren de pan uit. Elke winkelende persoon ziet de inhoud van het winkelwagentje maar slinken terwijl hij alsmaar meer moet betalen.
In een sombere evaluatie van het National Institute of Economic and Social Research (NIESR) wordt geraamd dat het gemiddeld reëel besteedbaar inkomen van huishoudens dit jaar nog eens met een ongekende 2,5 procent zal dalen, terwijl het vorig jaar al een goede deuk kreeg. Hierover berichten zowel Bloomberg als The Independent.
- Tot 2026 zou het reëel besteedbaar inkomen maar liefst 7 procent onder het niveau van vóór de coronacrisis zal blijven.
- Ongeveer 3 tot 5 procent van deze schok zal komen door de absurde Brexit, waarvan de Britten nu pas echt de koude douche ervan beginnen te voelen.
- Verder komt 1 tot 3 procent door stijgingen van de energieprijzen, waarbij nu opvalt hoe vele landen helemaal niet klaar zijn met duurzame energie noch met voldoende eigen energievoorzieningen, waardoor hun afhankelijkheid van anderen een te grote last bezorgd.
- De rest komt door het regeringsbeleid, klinkt het.
- Meer dan 2,5 miljoen gezinnen zullen hun spaargeld volledig opgebruiken door de stijgende kosten voor levensonderhoud. Dat betekent dat één op de vijf Britse huishoudens tegen 2024 geen spaargeld meer zal hebben.
- Het instituut zegt ook dat het aantal huishoudens dat van loonstrook tot loonstrook leeft, bijna zal verdubbelen van 3,9 miljoen tot 6,8 miljoen – of 25 procent – in 2024.
Nu is er voor velen al geen sparen meer bij. Meerderen voelen zich ook al noodgedwongen om beroep te doen op anderen om hen door de week te helpen. De voedselbanken in Londen hadden het druk voor de pandemie. Maar nu, nu het Verenigd Koninkrijk zich opmaakt voor een tweede winter met het coronavirus, zetten de stijgende voedselprijzen, de hogere energiekosten en de bezuinigingen op de overheidsuitkeringen het gezinsbudget onder enorme druk en dwingen ze legioenen mensen om een beroep te doen op liefdadigheid.
Voedselbanken in de hoofdstad hebben de laatste weken een golf van bezoeken gemeld, waarbij steeds meer werkende beroepsbeoefenaars hulp zoeken voor hun boodschappen, na het einde van een overheidsprogramma dat miljoenen banen subsidieerde tijdens de pandemie en een verlaging van de uitkeringen aan mensen met lagere inkomens.
Opvallend bij de huidige economische crisis is dat het niet bepaald aan een tekort aan werk ligt. Ondanks de relatief lage werkloosheid en een recordaantal vacatures in het hele land, verwachten vele houders van ‘opvanghuizen’ een “enorme stijging” van het aantal voedselbank bezoekers in de komende paar maanden.
Er is sinds het begin van dit jaar al duidelijk een stijging waar te nemen … vanwege de elektriciteitsprijzen, vanwege het gas. Ook bij de gaarkeukens of huizen waar eten word voorzien, krijgt men alsmaar meer mensen over de vloer, die een warme maaltijd op prijs stellen.
De stijgende brandstof- en voedselprijzen hebben de huishoudrekeningen van miljoenen Britten opgedreven. Sinds januari zijn de groothandelsprijzen voor gas met 423% gestegen, zo blijkt uit gegevens van de industriegroep Oil & Gas UK. De stijging is toe te schrijven aan een mix van factoren, waaronder de grotere vraag vanuit Azië en de lager dan verwachte Russische gasexport. Als reactie op de energieprijsverhogingen heeft de Britse energieregulator vanaf 1 oktober de maximumprijzen voor consumenten – het maximum dat leveranciers per eenheid energie aan hun klanten mogen aanrekenen – met 13% verhoogd, wat gevolgen heeft voor 15 miljoen mensen.
Verder zijn er de stijgingen in meelproducten (ontbijtgranen, brood, pasta’s, pies) doordat Russisch en Oekraïens graan niet meer in die mate wordt uitgevoerd als voor de Russische invasie van Oekraïne.
Zowel België als Nederland zouden nu hun ogen moeten richten op het Verenigd Koninkrijk en hun les er uit moeten trekken. In die twee landen hebben de regeringen ook een bezuinigingspolitiek zoals in Engeland willen doorvoeren. Zie waar Engeland nu staat! Meer dan een decennium van overheidsbezuinigingen in het Verenigd Koninkrijk heeft de budgetten voor gezondheidszorg, huisvesting en welzijn weggevreten. In een zinderend rapport van 2019 van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties worden bezuinigingen verweten aan de “systematische immiseratie van miljoenen”.
Vóór de pandemie leefden ongeveer 14,5 miljoen Britten, of 22%, in armoede, volgens de eigen maatstaven van de regering. De Joseph Rowntree Foundation, een denktank, verwacht dat nog meer mensen in armoede zullen vervallen naarmate de pandemische uitkeringen afnemen.
Het vooruitzicht dat het gemiddelde huishouden 700 pond per jaar extra zal gaan moeten betalen voor gas en elektriciteit, wil men wel met een combinatie van tijdelijke, terugbetaalbare kortingen en kortingen op de gemeentebelasting verzachten. Maar men moet beseffen dat deze energiecrisismaatregelen jammerlijk ontoereikend zijn. De mensen met de laagste inkomens en in de minst efficiënte huizen zullen zo verder in groot gevaar gebracht worden.
In Groot-Brittannië proberen de leiders van het land en de Bank of England dezelfde truc uit te halen als de Bank van België, door te beweren dat werknemers niet om loonsverhogingen mogen vragen omdat we de inflatie onder controle moeten krijgen. De mensen moeten weten dat dit oneerlijk is, want de loonsverhogingen veroorzaken geen inflatie. In feite zijn de lonen in reële termen al een decennium lang aan het dalen. En nu, zoals Unite-leider Sharon Graham waarschuwt, is de poging van de gevestigde orde om “loonmatiging” op te leggen in een tijd van stijgende inflatie
“niets meer dan een oproep voor een nationale loonsverlaging.”
Loonsverlagingen zullen de burgers nog dieper in de put trekken. Vervolgens zullen hoge inflatie en een recessie de economie tegelijkertijd gaan treffen. Als de mensen gaan voelen dat hun loon niet meer voldoet om dat aan te kopen wat ze nodig hebben, gaan ze voor alle veiligheid geen onnodige kosten maken en minder aankopen, waardoor ook minder geproduceerd moeten worden, omdat producten niet verkocht raken. Zo zal het economisch gebeuren ernstig verstoord komen. Men mag er dan op rekenen dat de economie in een neerwaartse spiraal terecht komt.
De trage groei, hoge werkloosheid en stijgende prijzen gaan er dan voor zorgen dat wij een stagflatie mogen tegemoet zien komen, waar door de minder afname van producten in die sectoren minder personeel zal nodig zijn en weer mensen zullen ontslagen worden, met weer toenemende werkloosheidscijfers.
Eind juni wezen de barometers voor België en deze van de eurozone, ook in de richting van stagflatie: in de tweede jaarhelft zou de Europese economie in dit slechtst mogelijke scenario verzeilen.
Uit het rapport van het National Institute of Economic and Social Research blijkt nog dat de inflatie rond de laatste drie maanden van dit jaar een hoogtepunt zal bereiken.
- De inflatie van de consumentenprijsindex zal oplopen tot bijna 11 procent, maar tegen eind 2023 weer dalen tot 3 procent.
Professor Stephen Millard, adjunct-directeur macro-economie van het NIESR roept de Bank of England, de Britse centrale bank, op om te proberen de inflatie onder controle te krijgen; daarvoor zal waarschijnlijk een rente van 3 procent nodig zijn. Ook vraagt hij de nieuwe premier om de door de financiële crisis getroffen huishoudens te steunen.
Zo stelt hij voor om de universal credit payment, een soort algemene kredietuitkering, vanaf oktober gedurende ten minste een half jaar met 25 pond per week te verhogen, wat ongeveer 1,4 miljard pond zou kosten, en ook om voor 11 miljoen huishoudens met een laag inkomen de steun voor energierekeningen te verhogen van 400 tot 600 pond, wat 2,2 miljard pond zou kosten.
+
Voorgaande
Rishi Sunak warns Britons to brace for even higher energy costs in autumn
++
Kom ook te lezen:
- Het Volk van de Lage Landen en oorlogen
- Hongerwapen
- Kapitalisme, Imperialisme, Rijken en verdeling in de wereld
Some View on the World 